Danh mục bài viết

HƯỚNG DẪN GIAO HỘI NGHỊCH TRÊN MÁY TOÀN ĐẠC ĐIỆN TỬ LEICA

1. Hướng dẫn giao hội nghịch ( Free Station)

Chương trình giao hội nghịch trên dòng máy toàn đạc điện tử Leica được sử dụng rất rộng rãi, rất hữu ích tại những khu vực mà tính thông hướng giữa các mốc không được đảm bảo. Khi đó tính năng giao hội nghịch sẽ được sử dụng để khởi tạo trạm máy. Các bước thực hiện công tác giao hội nghịch (Free Station) được thực hiện như sau:

Từ Main Menu → 2. (Prog)→F3 (Free Station), màn hình hiện ra:

Hình 1: Giao diện chức năng FREE STATION

Tiếp theo người sử dụng làm như sau:

Bước 1: Ấn F1 (Set job): Đặ t tên công việc, bước này tương tự như các chương trình surveying, stake out.

Bước 2: Ấn F2 (Set Accuracy limit): Cài đặt giới hạn độ chính xác cho điểm cần giao hội nếu cần (nếu yêu cầu độ chính xác không cao có thể bỏ qua bước này).

Tại đây người sử dụng có thể nhập giá trị giới hạn của độ lệch tiêu chuẩn. Nếu giá trị tính toán vượt quá giá trị cho phép thì sẽ xuất hiện thông điệp cảnh báo, lúc đó máy sẽ cho phép người sử dụng quyết định tiếp tục đo hay dừng lại. Nếu muốn cài đặt độ chính xác thì tại dòng Status dùng phím bật ON, ngược lại OFF.

Std.Dev.North: Độ sai lệch X.

Std.Dev.East: Độ sai lệch Y.

Std.Dev.Height: Độ sai lệch cao độ H

Std.Dev.Angle: Độ sai lệch góc ngang

Sau đó ấn F4 (OK) để cài đặt.

Ý nghĩa của việc cài đặt độ chính xác giao hội:

Giả sử ta đặt độ chính xác cho điểm giao hội với các tiêu chuẩn sai lệch là: ΔX ≤ 5mm, ΔY ≤ 5mm, ΔZ (H) ≤ 5mm,… Thì sau khi máy tính toán giao hội mà sai số tọa độ điểm giao hội nghịch nếu lớn hơn 5mm thì máy sẽ cảnh báo cho người sử dụng biết để chấp nhận kết quả hay dừng lại.

Bước 3: Start tiến hành đo giao hội Ấn F4 (Start), màn hình hiện ra:

Hình 2: Nhập chiều cao máy

Ở đây, người sử dụng cần:

- Station: Đặt tên điểm cần giao hội (tức là tên điểm trạm máy)

- hi: Nhập vào chiều cao máy

Nhập xong ấn Enter → F4 (OK), màn hình hiện ra như sau:

Hình 3: Nhập tên điểm đo

Lúc này để đo tới điểm cần đo, người sử dụng có thể làm theo:

Trường hợp 1: Nhập trực tiếp toạ độ điểm đo tới vào, làm như sau: Từ màn hình hiển thị như hình 3, nhập vào:

- PtID: Tên điểm đo tới

- hr: Chiều cao gương

Sau đó ấn phím F4 → F1 (ENH), màn hình hiện ra hình

Hình 4: Giao diện nhập tọa độ điểm đo

Tại đây nhập vào toạ độ điểm đo tới sau đó ấn Enter → F4(OK), rồi ngắm chính xác vào mục tiêu và ấn F1 (ALL) để đo.

Hình 5: Giao diện đo điểm kế tiếp

Ấn phím F2 (NextPt) để chuyển sang điểm khác khi đã đo xong điểm thứ nhất, để đo tới các điểm tiếp theo làm tương tự điểm thứ nhất. Sau khi đã đo đủ số lượng điểm đo cần thiết (đo tới tối thiểu 2 điểm và tối đa 5 điểm):

→ Để xem kết quả toạ độ điểm giao hội, ấn phím F3 (COMPUTE),

→ Để xem phần dư ấn phím [RESID],

→ Để xem độ l ệch tiêu chuẩn ấn phím F3 (StdDev).

→ Để cài đặt toạ độ điểm vừa giao hội được làm toạ độ trạm máy, người sử dụng chỉ việc ấn phím F4 (OK).

Trường hợp 2: Nếu điểm đo tới đã lưu trong bộ nhớ của máy, thì người sử dụng chỉ cần nhập vào tên điểm cần đo tới (ví dụ điểm 5) ở dòng (PtID) và chiều cao gương (hr) sau đó ấn phím F1 (FIND) để tìm điểm đó

Sau đó lựa chọn đúng điểm, ấn phím F4 (OK), màn hình hiện ra:

Tiến hành ngắm chính xác vào điểm đo tới:

- Ấn phím F1 (ALL) để đo,

- Ấn phím F2 (NextPt) để chuyển sang điểm khác khi đã đo xong điểm thứ nhất, để đo tới các điểm tiếp theo làm tương tự điểm thứ nhất. Để xem kết quả giao hội làm tương tự như trường hợp 1.

Kết quả của phép đo giao hội

Kết quả cuối cũng sẽ cho ra tọa độ N(X), E(Y), và cao độ H. Đồng thời máy cũng tính ra phương vị của trạm máy hiện thời. Chính vì thế mà sau khi tiến hành đo giao hội xong người sử dụng có thể chuyển sang chế độ đo khác (Surveying, Stake out,...) mà không cần tiến hành các bước thiết lập trạm máy và thiết lập định hướng nữa. Ngoài ra phép đo giao hội còn đưa ra độ lệch tiêu chuẩn và phần dư để đánh giá độ chính xác của kết quả đo đồng thời cho ta biết được độ ổn định của các điểm toạ độ vừa đo tới.

Thuận lợi của đo giao hội

Chúng ta có thể đo ở một vị trí bàn độ trái hoặc phải hoặc đo ở cả hai vị trí bàn độ, không cần xếp thứ tự điểm và thứ tự mặt ống kính khi đo. Nếu một điểm được đo nhiều lần ở một mặt của ống kính thì phép đo hợp lý sẽ được sử dụng để tính toán.

Cách thức tính toán

Nếu phép đo có nhiều hơn số điểm đo cần thiết, bộ xử lý tính toán kết quả sẽ dùng phương pháp số bình phương nhỏ nhất để hiệu chỉnh cho tọa độ phẳng (X, Y), phương pháp trung bình cho cao độ H và góc định hướng.

- Giá trị đo ở bàn độ trái và bàn độ phải được đưa vào trong tính toán.

- Tất cả các phép đo đều được sử lý ở cùng độ chính xác cho dù chúng được đo ở một vị trí bàn độ hay ở cả hai vị trí bàn độ.

- Tọa độ Y và X được xác định bằng phương pháp số bình phương nhỏ nhất, bao gồm cả độ lệch tiêu chuẩn.

- Cao độ cuối cùng được tính toán từ sự trung bình của các chênh cao so với điểm gốc.

- Góc định hướng được tính trung bình từ phép đo ở 2 vị trí bàn độ và vị trí mặt bằng đã được tính toán.

Những thông điệp có thể xuất hiện trong khi đo.

- "Selected point has no valid data!" Thông điệp này chỉ ra rằng điểm đo đã lựa chọn không có tọa độ X hoặc Y.

- "Max 5 points supported !" nghĩa là "nếu 5 điểm đích đã được đo mà người đo lại đo thêm điểm nữa. Máy chỉ cho phép đo tối đa 5 điểm".

- "Invalid data- no position computed !" Thông điệp này cho biết "không cho phép tính ra tọa độ trạm vì đã có dữ liệu không đúng ". + "Invalid data- no height computed!": Nghĩa là hoặc là cao độ của điểm đo không hợp lệ hoặc là không đủ dữ liệu đo để tính ra cao độ của trạm máy.

- "Insufficient space in job !" Nghĩa là job hiện thời đã đầy không cho phép lưu trữ thêm dữ liệu.

- "Hz (I-II) >0.9 deg, measure point again !" Lỗi này xảy ra nếu điểm đo được đo ở hai vị trí bàn độ mà sự khác nhau về góc bằng lớn hơn 180^o ± 0.9^o.

- "V(I-II) > 0.9 deg, measure again !" Lỗi này xảy ra nếu điểm đo được đo ở hai vị trí bàn độ mà sự khác nhau về góc đứng lớn hơn 360^o - V± 0.9^o."More points or distance required !" Nghĩa là " yêu cầu đo thêm điểm hoặc khoảng cách" vì không đủ dữ liệu đo để tính ra tọa độ trạm.